سیما کوبان

استاد بانو "سیما کوبان" نقاش، مجسمه‌ساز، استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم، ناشر، منتقد و محقق ایرانی بود، که در ۲۴ آبان ۱۳۱۸ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود.

  استاد بانو "سیما کوبان" نقاش، مجسمه‌ساز، استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم، ناشر، منتقد و محقق ایرانی بود، که در ۲۴ آبان ۱۳۱۸ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود.

خانواده پدری‌اش اهل کاشان و از طرف مادری اهل و از خاندان قاجاری دولتشاهی بودند.

پس از گرفتن دیپلم به بروکسل رفت و در دانشکده­‌ی سلطنتی هنرهای زیبای آن شهر در رشته‌ی طراحی، حکاکی، مجسمه‌سازی و نقاشی (۱۳۳۷-۱۳۴۳) و پس از آن در رشته­‌های دیوارنگاری (فرسک) و سفال‌گری در دانشکده­‌ی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) به تحصیل پرداخت و سرانجام در سال ۱۳۵۴ دکترای خود را از دانشگاه پاریس در رشته­‌ی جامعه‌شناسی دریافت کرد.

وی، از اعضای فعال کانون نویسندگان ایران، رئیس بخش هنرهای تجسمی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران (تا سال ۱۳۵۹) و بنیانگذاری انتشارات دماوند در سال ۱۳۶۰، و نخستین ناشر زن در ایران بعد از انقلاب اسلامی بود.

در آبان سال ۱۳۶۴ انتشارات دماوند تعطیل شد، بسیاری از کتاب‌های آن توقیف شد و سیما کوبان دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت. بعد از مدت کوتاهی به قید ضمانت از زندان آزاد شده و حکم بر «ممنوع‌الانتشار» بودنش داده شد.

او در دهه ۱۳۷۰ راهی فرانسه شد و تا چند ماه قبل از زمان فوت در شهر استراسبورگ ساکن بود. در این شهر او به فعالیت‌های خود همچون تدریس در دانشگاه استراسبورگ، تدریس زبان فارسی و مینیاتور و گلیم بافی به فرانسویان علاقه‌مند به ایران، برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در رابطه با فرهنگ ایران با همکاری انجمن ایرانیان مقیم استراسبورگ، و تحقیقات فرهنگی در نقاشی و ادب ایران ادامه داد. او در سال ۱۳۷۸ به دلیل سکته مغزی فلج و خانه‌نشین شد، ولی دست از فعالیت‌های خود برنداشت. در ابتدای سال ۱۳۹۱ یک سرطان ریه نهفته، او را بستری کرد و او به پاریس جهت مداوا منتقل شد.

سرانجام در ۱۵ خرداد ۱۳۹۱، در ۷۱ سالگی، در شهر پاریس پایتخت فرانسه بر اثر سرطان ریه درگذشت.   

▪کتاب‌شناسی:

- چراغ (۵ جلدی)، (با آثاری از:) مهدی اخوان ثالث،  فریدون آدمیت [و دیگران]، (گردآورنده:) سیما کوبان،  تهران: انتشارات دماوند، ۱۳۶۱–۱۳۶۳

- کتاب تهران (۶ جلدی)، (با آثاری از:) عبدالله انوار [و دیگران]، (گردآورنده:) سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۰–۱۳۷۶ 

- طهران قدیم، (با آثاری از:) سیمین بهبهانی، عبدالله انوار [و دیگران]، (گردآورنده:) سیما کوبان،  تهران:  انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۸ 

گردآوری و نگارش:

#لیلا_طیبی (رها)