سید قاسم ارژنگ

استاد "سید قاسم ارژنگ" متخلص به "تاته شه‌مال"،  شاعر و پژوهشگر لک‌زبان، از سادات مشعشعی، زاده‌ی سال ۱۳۴۲ خورشیدی، در شهر صحنه استان کرمانشاه است. با چاپ نخستین شعرهایش در در دوران تحصیل به سال ۱۳۶۱ پا به عرصه شاعری گذاشت. او سرودن را به دو زبان کردی و فارسی به صورت جدی دنبال کرد. در شعر فارسی پیرو شاعران مدرن شعر معاصر از جمله: منوچهر آتشی، مهدی اخوان‌ثالث، احمد شاملو و سهراب سپهری و فروغ فرخزاد و... است. ارژنگ، علاوه بر چاپ اشعارش در مجلات و نشریات ملی و محلی، در جشنواره‌های ادبی متعددی شرکت کرده و جوایز و نشان‌هایی هم دریافت کرده که از آن جمله شرکت در جشنواره‌ی ادبی «گلاویژ» در سال ۲۰۰۷ میلادی (سلیمانیه).

 

▪کتاب‌شناسی:

- عریان‌تر از زبان شن‌زارها - نشر داستان (شعرهای این دفتر در قالب شعر نو و طی سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۸ سروده شده‌اند) 

- چریکە‌ زام - شعر لکی - نشر زانا ایلام 

- په‌نجره‌ێ شار - ۱۳۹۲

- خشت ساق 

- گول ئه‌نار

- به‌ش سرووده‌ی کوتا 

و...

▪نمونه‌ی شعر لکی:

(۱)

ڤێنه‌ت جهانێ پڕ اژ دەرڤه‌ج

چه‌مت قؤڵای جهان

دەرڤه‌چ ڤاز که‌ر

چاڵ تینیت 

زام گیانت 

تینی هه‌تنه دی

▪برگردان فارسی: 

چهره‌ات جهانی پر از پنجره

چشمانت ژرفنای جهان

پنجره بگشا 

گلوگاهت 

زخم جانت 

تشنه زاده شدند.

(۲)

دوێنه­‌شه­‌و

هه­‌ساره‌ێک چی 

غه­‌ریب­‌تر ئه­‌ژ غه­‌ریب‌ترین موسافر 

بی­ده­‌نگ­‌تر ئه­‌ژ په­‌نجه‌ره‌ێ شار.

(۳)

هێما ده­‌ریا دیاره

هێما ئاسوو دیاره

هێما ده­‌نگێ ماێ.

(۴)

خامووشی ئه­‌ژ ویر نمه­‌چێ 

ده­‌نگ عشق به­‌رزترین سه­‌وڵ دونیاس.

(۵)

جاریک، دویر ئه­‌ژ ئاینه،

جاریک، ماومه ئاینه،

جاریک خه­‌تاتی وێه­‌رده و حاڵ و ئاینده.

هێما حاڵ نمه­‌فرووشم 

ته­‌ماشا مه­‌که­‌مه ویرده­

خووه مه­‌پامه ئاینده.

(۶)

چوی مینای لچ سویر، سراو مه‌‌که‌‌م ته‌‌ی

بژه‌‌ن که‌‌مانچه‌و به‌‌ربه‌‌تی باربه‌‌‌ی

ساقی، نه ماسیم، نه به‌‌ت، نه سوونا 

وێنه‌‌ێ دارێکم له‌‌ق په‌‌لم بپا 

ده‌‌شتێ دڵه‌‌که‌‌م وینه‌‌ێ چه‌‌م‌چه‌‌ماڵ 

چه‌‌می ده‌‌نگێ سه‌‌ر په‌‌نجه‌‌ێ شه‌‌ماڵ

بپا بڵیزه‌‌ی زار و هه‌‌ناسه‌‌م

په‌‌ل داسه‌‌گیان و خه‌‌یاڵ و تاسه‌‌م

ساقی جام مه‌‌ێ ها ژه ده‌‌روینم 

ئه‌‌ژ روشنای مه‌‌ێ، خودا ته موینم 

هه‌‌ر چه‌‌ن خوم ِ مه‌‌ێ، په‌‌نجه‌‌ی زوورداره

ذات و زووری مه‌‌ێ هونه‌‌ری یاره

شه‌‌ماڵ، دڵداده‌‌ی ته‌‌ڵی پیاڵه‌‌س

برشن مه‌‌سم که، مه‌‌ێم  قه‌‌واڵه‌‌س.

(۷)

په‌‌نجه‌‌‌ێ ئه‌‌ژ دڵێ ئاینه هه‌‌ته ‌‌دی

شعر ئه‌‌ژ دڵی ئاینه‌‌ په‌‌نجه کیشا سه‌‌ر ساز دلداری

چ خه‌‌ڵوه‌‌تی نه‌‌رمێ 

چ ته‌‌نیایی گه‌‌رمێ 

ئه‌‌ژ سه‌‌ر جاده‌‌ێ دڵداریم نویسا 

وێنه‌‌یک ها دڵی ئاینه 

جاده،

هه‌ناسه‌ێ عشق،

عوریانی و شعرێک تازه.

(۸)

دوینه­ شه‌و

هه‌ساریک مرد

غه ‌ریب­تر ئه‌ژ غه‌ریبترین موسافر

بی­‌ده­‌نگ­تر ئه ‌ژ په­‌نجره­‌لِ شار.

▪نمونه‌ی شعر کوردی:

(۱)

ژین ده‌‌روه‌‌چه‌‌گان تاڵه 

به‌‌تاڵم له نیشتن 

له ژێر ئاسمان دڵ‌ره‌ق خوینی خوزیه‌‌گان رشنن 

تفه­‌نگ ئاگر نیاسه گیانی گه‌‌نم 

ده­‌نگێ قرچه­‌ێ جه­‌رگێ خوه­ر تیه­‌ید 

وا، خوین گرتییه­‌سه­ ده­‌نویک.

(۲)

سواری پڕ قینی گوڵاله‌‌سوره‌‌کانی باخی ژینم ده‌‌خینکنێ 

چ ترسناکه ‌‌ژیانی کوتره‌کان وه‌‌ک ده‌‌رگای چفت کراوی شاعران

من له‌‌خه‌‌ونی دڵ شکاو ژین دیم 

له‌‌ وه‌‌رزی فرمیسک 

له‌‌ نیو هه‌‌ناسه‌‌ی ساعه‌‌ت

فرمیسک ده‌‌له‌‌رزێ و ئاینه ‌‌دیته ‌‌دی

له‌‌تاڵی هه‌‌ناسه‌‌ی سه‌‌یمه‌‌ره ‌‌و ریژاو ده‌‌زانم 

فه‌‌رقی ناکات، له‌‌سیبه‌‌ری بیستون دانیشم یا ‌‌له‌‌ژیر تافگه‌ی‌‌ شاڵانی ریژاو؟

ته‌‌واوی میشکم پڕ له‌‌ هه‌‌سته 

ته‌‌واوی ژینم پڕ له ‌‌ئه‌‌وین 

ته‌‌واوی هه‌‌ستم باڵ گرتن و فڕین 

فرمیسک ده‌‌له‌‌رزی 

ئاینه دیته ‌‌دی 

وشه‌‌کان ده‌‌ربه‌‌نده‌‌کان سوتیا نیشان ده‌‌ده‌ن

خاکی ده­‌ربه‌‌نده‌‌کان ئه­‌ڵن:‌

شاعر گوورانی شعره‌‌کانت؟

ئه‌ڵم: له‌‌چاره‌‌م نووسامه‌‌ ژینی دووجاره‌‌ ده‌‌خوڵقینم.

(۳)

ده­‌سم کتاویک  گرد

زووانم بیه شعر!

 (۴)

ئاگر نیامه کراسِ بی­‌ده­‌نگی 

ژین وتی:

مال­ ئاوا!

(۵)

ریواریک شعرم سه‌یر کرد

شعر وتی: چِ غه­‌ریبه!

▪نمونه‌ی شعر فارسی:

(۱)

لب پنجره‌ای که صدای سوت قطار نور را

به ایستگاه‌های جهان رساند 

دفتری از خاطرم را دیدم

غزلی از عشق در ساعتی برفی 

و بالای بلند سروی که می‌دانست 

سبزترین کاج این شعر 

لحظه‌های بارانی‌ام را از بر کرده است.

گردآوری و نگارش:

#لیلا_طیبی (رها)   

 منابع 

www.shaeranesahneh.blogfa.com

www.shahryar139.blogfa.com

www.dastanpub.blogfa.com

www.ilamasu.blogfa.com

www.chouk.ir

www.ibna.ir