جعفر بخش‌زاد محمودی شاعر صومعه‌سرایی

شادروان "جعفر (اردشیر) بخش‌زاد محمودی ضیابری" شاعر، نویسنده، پژوهشگر برجسته‌ و سرهنگ بازنشسته‌ی گیلانی زاده‌ی دوم تیر ماه ۱۳۱۷ خورشیدی، در ضیابر صومعه‌سرا است. 

وی علاوه بر سرایش اشعار فارسی و گیلکی، کتاب‌هایی نیز درباره‌ی دستور زبان گیلکی و فرهنگ واژه‌های گیلکی تألیف کرده بود. تسلط و مهارت بی‌بدیل آن شاعر و نویسنده‌ی بزرگ بر دستور زبان فارسی و گیلکی بر کسی پوشیده نبود.

وی نخستین کتاب دستور زبان گیلکی را در سال ۱۳۸۵ نوشت و در همان سال، برنده‌ی جایزه‌ی کتاب سال نیز شد. این کتاب حاصل ۲۵ سال پژوهش و تحقیق او بود که در آن نکات دقیق زبان گیلکی با ارائه‌ی نمونه‌های فراوان شعری شرح داده شده است. ضمن اینکه در این کتاب به بعضی از نکات دستوری زبان فارسی نیز پرداخته شده و مطالبی نیز درباره آنها بیان شده است.

کتاب دیگر ایشان، در حوزه‌ی زبان گیلکی با عنوان "فرهنگ‌واژه‌ نامه‌های گیلکی نشر یافته" است. 

جلد اول کتاب فرهنگ واژه نامه‌های گیلکی با محوریت گویش‌های مرکزی (رشت) و غرب گیلان منتشر شده است و جلد دوم آن، یک دائرةالمعارف کوچک درباره‌ی کل گیلان است. در جلد دوم کتاب فرهنگ واژه نامه‌های گیلکی‌ به حدود ۲۵ هزار لغت و ۱۵۰۰ ضرب‌المثل و حکایات تمثیلی گیلکی و تالشی پرداخته شده است. 

کتاب دیگر ایشان "صناعات ادبی فارسی و گیلکی‌" است، که در این کتاب به تشریح صناعات ادبی و اوزان عروضی و قافیه پرداخته‌ شده است. 

وی سرانجام در بامداد روز ۳۰ مرداد ۱۴۰۱، در سن ۸۴ سالگی بر اثر عارضه ریوی درگذشت.

▪نمونه‌ی شعر گیلکی:

(۱)

اوستا رضا مسگر جه واپرسی کبلا بمانی/

او ستا می مرس تیانا چن فاگیری ......

او ستا بوگفتا بابیدنم تی تیانا کبلا خانم 

 تا اونه وادا نیگیرم قیمتا گفتن نتانم  

خوب که ور اندازا کودا کبلا بمانی تیانا 

 آهنی پرگارا دگاد 

مرس تیانا میا نا 

بازین ایتا خنده مره بوگفتا آی کبلا خانم 

 تو با دویست تومان فادی تا اونا تی  

.......بوگفتا اوستا  

ان که ببو پول فشادن/ 

چی خبره 

دویست تومان ایتا.......

اوستا تعارف مره بوگفتا ان گبان چیه  

هرچی خوایی فادن 

اما مرس ورق پیدا نیه  

بوگفتا 

اوستا من تره چاره دارم / 

من دوتا درسفته تیان با موجما پاره دارم /

خودا

تی مارا بداره ساق و سلامت بمانی/

.....اگر من باورم 

تو به چی قیمت ......

اوستا بوگفتا 

واستی با همسایه داری بوکنم/ 

تو حلا 

تی ......باور تا تره کاری بوکنم.

▪نمونه‌ی شعر فارسی:

(۱)

صنما به غمزه چه نیزه‌ها، تو مرا به دیده خلیده‌ای‌ 

به کرشمه سینه تنگ من که خوش آرمیده دریده‌ای 

تو گلی که خوش به کنار من به هزار جلوه شکفته‌ای‌

تو نسیم صبح بهار من که پس از سپیده دمیده‌ای 

ز چه خصم جان شده‌ای مرا چو پَری نهان شده‌ای مرا 

ز زبان و دست من ای صنم چه مگر شنیده، چه دیده‌ای 

به کمند عشق تو اندرم، زده‌ای به تیر جگر درم‌

ز چه رو ز صید نزار خود که به خون تپیده رمیده‌ای

گردآوری و نگارش:

#زانا_کوردستانی 

 منابع 

@nabyguilani

@shakoori1

www.kakheaseman.ir

www.gilkhabar.ir