انجمن شعر و ادب رها (میخانه)
شعر و ادبیات و کمی سیاست
انجمن شعر و ادب رها (میخانه)
شعر و ادبیات و کمی سیاستگۆران مەریوانی
ماموستا "گۆران مەریوانی"، شاعیر کورد، دانیشته‌جی له شاڕی زاگرێب شانشین وڵاتی کرواشیایە.
لە گۆران کتێبیک بە ناۆ و نیشانی "شتێک تەنیا" بڵاوەو بوە.
(۱)
[ته‌نیا تۆ]
باڵم لێبڕوێته‌وه
هه‌ر دێمه‌وه ماڵی تۆ
ڕۆحم بۆ بگه‌ڕێته‌وه
هه‌ر ده‌چمه‌وه جه‌سته‌ی کوژراوی تۆ
بیناییم پێ-ببه‌خشرێته‌وه
هه‌ر ده‌گه‌ڕێمه‌وه نێو چاوی هه‌ڵکۆڵراوی تۆ
قامکم سه‌وز بێته‌وه،
هه‌ر ده‌چمه‌وه ده‌ستی باڵ بڕاوی تۆ
هه‌ناسه‌م پێدا بێته‌وه
هه‌ر ده‌فڕمه‌وه سینه‌ی شه‌قار-شه‌قاری تۆ
ده‌نگی لێدانی دڵه
که وا من ماته‌ڵیم
ئیدی ئه‌وده‌م،
من
چ که‌سێ نیم
ته‌نیا تۆم،
تۆم و تۆم و تۆم و تۆ!
(۲)
[بە یادی سامی شۆڕش‌ی شاعیرەوە]
بنوو ڕۆڵە
زەمین یەکپارچە سەهۆڵە
با نووستووە
ڕووبار پێڵووی داخستووە
شەو سەرمایە
بنوو ڕۆڵە
لەم شارەدا تەنیا مەرگ خەوی نایە!
(۳)
خودایه تۆ به‌ڕاست من ده‌بینیت؟
یان منیش له چاوتدا
چوون ئه‌و هه‌موو مێروله وردانه‌م
که ده‌بن به‌ژێر ده‌ست و پاوه
نابینرێم ئه‌وه‌ند بچکۆلانه‌م
(۴)
[خودایه]
خودایه
چ نزات بۆ ده‌که‌م
تۆ به پێچه‌وانه‌وه پاداشتم ده‌ده‌یتەوه
ده‌ته‌وێ تاقیم بکه‌یته‌وه؟
یان ببمه کافر؟
خودایه
ده‌ته‌وێ جاره‌کی تر
ده‌به‌ر ئاشیانه‌تدا ده‌سته و نزا،
من نه‌بینیته‌وه؟
خودایه!
من دێمه حوزورت، به چۆکدا دێم
چ نزایه‌ک له دایکمه‌وه فێر بووم
چ سوره‌تێک بابم بۆ ئومێد پێی گۆتووم
به ئه‌سپایی له دڵی خۆمدا ده‌یڵێمه‌وه
تۆ بیری منت هه‌یه؟
ده نێو ئه‌م عه‌شامه‌ته‌ی؟
من ده‌بینی له ئاسمانته‌وه؟
ده‌زانی چقه‌د من تۆم خۆش ده‌وێ؟
وه‌لێ من ناتپه‌رستم
خودایه تۆ وه‌ک ئومێدیت
که‌مجاران ده‌رده‌که‌ویت
ته‌نێ شتێ منیش گه‌ره‌کمه
ڕووناکییه و ڕووناکی!
خودایه تۆ به‌ڕاست من ده‌بینیت؟
یان منیش له چاوتدا
چوون ئه‌و هه‌موو مێروله وردانه‌م
که ده‌بن به‌ژێر ده‌ست و پاوه
نابینرێم ئه‌وه‌ند بچکۆلانه‌م
خودایه، سووکم مه‌که له عه‌شقدا
ڕێگه چاره‌یه‌کم بۆ بدۆزه‌ره‌وه!
خودایه،
هه‌ر که‌سێ باسی منی بۆ کردویت،
ڕاست ناکات
هه‌ر که‌سێ هه‌واڵی منی پێداویت؛
ده‌یه‌وێت له‌بەردەمتدا؛
خه‌جاڵه‌تم بکات!
خودایه
هه‌واڵی خۆم له ده‌می خۆم ببیسته
تۆ منت ئافراند تا ڕاستی بڵێم
نه‌ک بتپه‌رستم
تا شه‌رمت لێ نه‌که‌م
بێمه حوزورت؛
بڵێم؛
ته‌نێ گوێ له خۆم بگره
ئه‌وانه‌ی گوایێ لێره پیاوی تۆن
ئه‌وانه‌ی شکات له من ده‌که‌ن،
به ده‌گمه‌ن ڕاستگۆن.
خودایه!
من تۆ ناپه‌رستم
به‌ڵام من تۆم خۆش ده‌وێ
چی ڕێنماییت هه‌یه جێبه‌جێی ده‌که‌م
ڕقم له‌به‌دکارییه و ته‌نێ چاکه ده‌که‌م
خودایه
چۆن برسییه‌ک خه‌ون به نانه‌وه ده‌بینیێ
چۆن دڵدارێ خه‌ون به ژوانه‌وه ده‌بینێ
چۆن زوڵم لێکراوێ خه‌ون به داده‌وه ده‌بینێ
منیش ئاوها خه‌ون به عه‌شقه‌وه ده‌بینم.
منیش ئاوها عه‌وداڵی ڕووناکیم!
خودایه
من و تۆ ده‌کرێ ببینه دوو هاوڕێ
من دڵم بۆ تۆ ده‌که‌مه‌وه
تۆیش په‌یمانم بده‌رێ
هه‌رچی من بۆ تۆی ده‌گێڕمه‌وه
لای هیچ فریشته‌یه‌ک نه‌یدرکێنیت
ته‌نیا له دڵی خۆتدا گلی بده‌ره‌وه.
خودایه!
من بیر له هیچ ناکه‌مه‌وه؛
له چاکه نه‌بێ
مورادم حاسڵ بکه
پێش ئه‌وه‌ی مردنم بێته ڕێ
خودایه
من حه‌ز ده‌که‌م چه‌ند ئه‌ستێره‌یه‌کم بده‌یتێ
شه‌وانی سه‌رزه‌مین تاریک و دژوارن
حه‌زده‌که‌م مانگ و ڕۆژ و سوره‌یا
له ژوور سه‌رمه‌وه هه‌ڵواسرا بن
نامه‌وێ هیچ ببینم به‌ده‌ر له ڕووناکی
نامه‌وێ هیچ موعجیزه‌یه‌ک به‌رچاوم بکه‌وێ
جگه له چاکه کاری
خودایه چی فریشته‌ی تۆیه ده‌بێ ئێستا بزانن
قه‌ده‌ری من و قه‌ده‌ری ڕووناکی
دوو جه‌مسه‌ری پێکه‌وه گرێ دراون.
خودایه
ده‌ترسم شه‌وێ
قه‌ده‌رم به‌دکارێ ڕێی تێبکه‌وێ
چی تۆ به خراپی ده‌زانیت پێم بکات
چی تۆ نه‌خێرت لێکردوه
به زۆر ناچاریم بکات
خودایه
ئه‌ستێره‌یه‌کم بده‌رێ
تا زینده‌گیم ڕۆشن بکه‌م
منیش له‌و بڕوایه‌دام
دوای ئه‌و هه‌موو درۆیه
شتێ ڕوو ده‌دا:
بازی غه‌زه‌ب بولبولی دڵ ده‌فڕێنێ
زاڵمێ له مه‌زڵومێ ده‌دا
جه‌لادێ خوێنی (ژینێ) ده‌ڕژێنێ.
منیش له‌و بڕوایه‌دام
له داخی ئه‌م هه‌موو پیاوه‌ی درۆیان کردوه به ئیمان
بڕوایان شێلاوه به سێڵاوی ساخته‌یان
خودا توڕه ده‌بێ
ئاسمان زه‌رد هه‌ڵده‌گه‌ڕێ
ڕۆشنایی نامێنێ
ئیتر چیتر نزاکانمان به هه‌ند وه‌رناگیرێن
سه‌رمان بۆ سوڵتانی به‌دکاران ده‌برێن
ئیتر من ده‌زانم
قه‌ده‌ری ئێمه قه‌ده‌ری یه‌کتر کوشتنه
ئه‌گه‌ر عاشقێ له گه‌ڕاندا خۆی وێڵکا
ڕێی دڵ به‌ڵه‌د نه‌بێ
ده‌شێ خودا ته‌نیا له به‌دکاران نا،
له هه‌موومان توڕه ببێ
خودایه چ گومانێکت له دڵدایه
به منیشی بڵێ
من بێ ئاو نامرم، بێ هه‌ناسه بێ باکم،
وه‌لێ بێ عه‌شق؛
مه‌گه‌ر هه‌ر خۆت بزانیت
چ دڕنده‌یه‌کی سامناکم!
ئه‌وانه کێن که بێ عه‌شق ژیاون؟
ئه‌وانه کێن که بێ عه‌شق کوژراون؟
به‌ده‌ر له کۆمه‌ڵێ جه‌لاد،
که به چاوی دڵ هه‌رگیز نه‌بینراون!
بێ عه‌شق وێرانه‌یه‌کم
شه‌رم ده‌که‌م سه‌یری خۆم که‌م
بێ عه‌شق ماری ڕق و کین
له دره‌ختی ژیاندا په‌پکه ده‌که‌ن
بێ عه‌شق به قاتڵانی په‌یامبه‌ران ده‌چم و
له ئاگری ئه‌نفالێ
که هه‌موو مرۆڤدۆستێ ده‌سووتێنێ
بێ عه‌شق گومڕام، وێڵم.
ڕێگه به‌ڵه‌د نیم و ته‌نیام.
خودایه
که دایکم کوڕه گه‌وره‌که‌یان به به‌رچاوی تۆوه کوشت
گۆڕیان بێناو کرد
منداڵه‌کانیان یه‌ک به یه‌ک ده‌ربه‌ده‌ر کرد
ئه‌و ته‌نیا یه‌ک نزای هه‌بوو لێت؛
عه‌شق له دڵیدا فره که‌یت
نه‌کا تۆڵه دیدی لێڵکات
نه‌کا (ڕقی پیرۆز) قوڵایی دڵی تاریکات
نه‌کا ڕۆحی په‌ڵه‌ی ئه‌نفالی به‌رکه‌وێ و
خۆی له عه‌شقی تۆ زیز کات!
به چ غه‌زه‌بێ ده‌مانکوژیت
به‌ره‌که‌تی خۆتمان بۆ نانێریت
بارانمان لێ زه‌وت ده‌که‌یت
دڵمان به ئاگری جه‌رگمان ده‌سووتێنیت
شوکرین شوکور
بێده‌نگین بێده‌نگ
وه‌لێ ئاسمانی عه‌شقمان لێ دامه‌خه چیتر
ئێمه فێرین، بێ ڕوحم بژین
به‌ڵام بێ عه‌شق یه‌کتر ده‌کوژین.
بێ عه‌شق دڕنده‌ین و
دوژمنین یەکترین!
ئه‌و به‌یانییه که بێدار بوومه‌وه
له ئاسمانم ڕووانی
تۆ ئه‌ستێره‌کانت کۆ-ده‌کرده‌وه
مانگت ناردبۆوه بۆ ماڵه باوانی
خۆرت هێنابووه سه‌ر ئاسۆ
چه‌رخێکت لێدابوو
منیش له قوڵایی دیارده‌کانی تۆم ده‌ڕوانی
دڵیشم خورپه‌ی دابوو
که به عه‌شقێ گرفتاره ئیدی
نه سه‌ره‌تای هه‌یه نه کۆتایی!
(۵)
[گه‌ڕان]
سپیده خه‌و له چاوم ده‌تۆرێ
داده‌نیشم،
تا خه‌وم لێ که‌وێ،
له په‌نجه‌ره‌که‌مه‌وه له ده‌ریا ده‌ڕوانم.
ئه‌و نه‌وڕه‌سانه ده‌بژێرم،
پێش ئه‌وه‌ی به‌فر ببارێ،
په‌له‌یانه هه‌ڵبێن.
وه‌ک په‌نابه‌رێ که ده‌زانێ کوێوه ده‌چێ.
لێ نازانێ ده‌گا یان نا،
له ڕێگاشدا ئه‌گه‌ره بمرێ.
ئه‌و شه‌وانه که خه‌وم لێ بێزاره
که په‌یوه‌ندی من و خۆم،
ته‌نیا هی دوو نه‌یاره
تۆم دێته‌وه یاد
تۆ دورگه‌یه‌ک بوویت تاریک و لێڵ
منیش په‌نه‌بارێ
به شوێن وڵاتدا نا،
به شوێن عه‌شقدا وێڵ.
(۶)
[دڵشکان]
تۆ قەت گوێت لە دەنگی شکانی دڵ بووە؟
کە پیاڵەسا دەکەوێتە خوارەوە و زڕەی دێ؟
بینیوتە، کەسێ دڵت لە سینەت دەربێنێ؟
بە پالەقە لە پێشچاوت بیشێلێ؟
هەستت بە ئازادیەک کە بۆ دراوسێکەت لەبارە و،
بۆ تۆ نەگونجاوە کردوە؟
تۆ هەرگیز گوێبیستی دەنگی دڵ بوویت؟
دەمێ لە بێدەسەڵاتیدا خۆی دەخواتەوە و،
خوێن لە ڕەگ-و-ڕیشاڵەکانیدا دەمەیێ؟
تۆ قەت وەک من دڵشکاو بوویت؟
بە درێژایی سەفەری بوون؟
قەت بێ-ماڵ بوویت؟
بە ئاواتی؛
ساپیتەیەک بۆ ژوور سەرت و؛
هەوارێ بۆ دەروون؟
تۆ،
بە حەزێ کە هەبیت؛
بە ڕازێ کە چیت،
ڕۆژێ لە ڕۆژان،
بە کامی دڵ
وەک دراوسێکەتان،
مرۆڤ بوویت؟
گڵاڵەکردنی ئەم بابەتە: #زانا_کوردستانی
