عبدالرضا قناد شاعر دزفولی

زنده‌یاد "عبدالرضا قناد دزفولی" ملقب به "حکیم الشعرای استان خوزستان"، شاعر و منتقد ایرانی و از پیشکسوتان عرصه شعر و قصه استان خوزستان، در آذر ماه سال ۱۳۱۶ خورشیدی، در خانواده‌ای مذهبی در دزفول به دنیا آمد. 

او پس از گذراندن دوره راهنمایی، وارد حوزه علمیه شد و چند سال بعد تحصیل در دوره دبیرستان و مقاطع دانشگاهی را شروع کرد. 

در دوره کارشناسی جامعه‌شناسی درس خوانده و تخصصش را در مدیریت برنامه‌ریزی گرفت. 

در سن ۱۴ سالگی نخستین شعرش را در وصف علی اصغر(ع) گفت و شبی در خواب با شنیدن بیت:

“از زخم باده گشت چو مخمور می‌گسار/زد پا بر آن چه بود بود بود روزگار” 

از زبان امام سجاد(ع) به سرودن شعر مرثیه‌ای پرداخت. 

در سال ۱۳۳۴ برای نخستین بار شعرش را در نشریه امید ایران به چاپ رساند. 

به ‌رغم تخصصی که از تحصیلات آکادمیک خود گرفته به فلسفه، روانشناسی و ریاضی علاقه‌مند بود و زمانی هم به فراگیری موسیقی گروید. 

وی از اعضای اصلی انجمن‌های مختلف ادبی شهر اهواز به حساب می‌آمد که به مناسبت هفتاد و چهارمین زاد روزش و به پاس بیش از نیم قرن حضور فعال ایشان در عرصه‌ی ادبیات، آیین نکوداشتی به همت انجمن شعر اهواز و با حضور مسعود وصلتی رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اهواز و جمعی از شاعران و نویسندگان خوزستانی برگزار شد.

وی که بازنشسته‌ی استانداری خوزستان بود، چند سالی مبتلا به سرطان حنجره شد و یک عمل جراحی موفق هم در این زمینه داشت؛ اما سرانجام پس از مبارزه با بیماری سرطان در سن ۷۴ سالگی بدرود زندگی گفت.

▪︎کتاب‌شناسی:

- زیر شاخه‌های زیتون (مجموعه شعر آزاد در دو جلد) 

- زیر شاخه‌های کاج (مجموعه شعر در دو جلد، شامل اشعار مثنوی، چارپاره و رباعیات و اشعاری که فضای غزل را دارند) 

- زیر شاخه‌های نخل (مجموعه شعر در دو جلد) 

- بانوی هزار آیینه.

همچنین از او دست‌نوشته‌هایی در زمینه‌ی جامعه ‌شناسی کاربردی عشایر، جامعه‌شناسی حقوق خانواده در ایران، بررسی شاهنامه فردوسی و پدیده‌شناسی به جا مانده است. 

و...

▪︎نمونه‌ی شعر:

(۱)

وقتی سخن به سینه سرازیر می‌شود

فریادم از سکوت نفس‌گیر می‌شود

بشنو حدیث درد دلم را که نیست وقت 

من می‌روم برای تو هم دیر می‌شود

انسان پدیده‌ای است که با مرگ و زندگی 

در کوچه راه حادثه‌ها پیر می‌شود

اما تبار جاری اندیشه‌های ما 

در نسل‌های جامعه تکثیر می‌شود

همواره گرد خان ستمگر ستمگر است 

هرگه ستم نکرد ستم‌گیر می‌شود

دل خوش مکن به تحفه بیداد ظالمان 

این تحفه گه به جرم تو تعبیر می‌شود

نازک‌ترین حریر که خلعت نموده است 

روزی به دست و پای تو زنجیر می‌شود

قناد شعر ناب تو در کوچه‌های شهر 

روزی میان جامعه تکثیر می‌شود.

(۲)

بر دل دریا دلم تصویری از من داده‌اند 

شوق پرواز مرا، زندانی از تن داده‌اند 

آسمانی خفته در دستم به زنجیر غروب

ابرها را خست طبعی سترون داده‌اند 

این تب آشفتگی‌ها را بلوغ خنده نیست 

نسل اندر نسل ما را درس شیون داده‌اند 

صورت لیلی میان ماسه با انگشت باد

عشق را تا سفره‌ی صیاد، دامن داده‌اند 

ای رم آهو، در غزالستان لیلایی مرو

تک سوارانی در این وادی به کشتن داده‌اند 

باز هم آیینه اینجا درد مردم را نگفت 

گوییا آیینه را، درس نگفتن داده‌اند 

در کویری مانده می‌ترسم که تاریک است و دور 

وایمان، فانوس‌ها را دست دشمن داده‌اند 

دشت را آواز باروت است و اما لاله را

در میان سنگر آتش فلاخَن داده‌اند.                 

گردآوری و نگارش:

#زانا_کوردستانی

منابع

www.rasekhoon.net

www.isna.ir

www.khuzestanpoets.blogfa.com

www.abbechaleriz.blogfa.com